Normal gelişen çocuklarda 1 aylık bebek göz teması kurar ve gülümsemeye yanıt verir, 6 aylık iken aktif iletişimi başlatır ve insan yüzünü taklit eder, 8-9 aylık iken “cee” oyunundan tat alır, anneden ayrılmaya tepkili olup yabancı kaygısı başlar. Ayrıca ismi çağırılınca bakar, 1 yaşında çocukta ortak ilgi oturur, basit motor taklitler başlar, 2 yaşında yaşıtlarıyla paralel oyun oynar, 3 yaşındayken yaşıtlarıyla karşılıklı oynayıp senaryolu-hayali oyunları başlatır, 4 yaşına geldiğinde artık empati becerisi oturmuştur. İletişimsel alanda ise tipik gelişen çocuklarda 1 yaşındayken anlamlı kelimenin başlaması, 18-24 ay arası iki kelimelik cümlelerin ortaya çıkışı, yaş arttıkça daha uzun cümlelerle konuşma ve karşılıklı konuşmanın artması beklenmektedir. 4 yaşında bir çocukta iyi anlatım becerisinin olması beklenir ve 6 yaşında bir çocuk yetişkin konuşma seviyesine yaklaşır. OSB’li bireylerin bu alanlardaki gelişimsel süreçlerinde farklılıklar görülebilmektedir.

Fazla elektronik kullanımı, genetik yatkınlığı olan bazı çocuklarda otizm belirtilerinin ortaya çıkmasına sebep olabilir. Olmayan bir şeyi ortaya çıkarmaz ama durumun büyümesine ve engel durumuna gelmesine sebep olabilir. Tek taraflı iletişim sistemleri çocuğun karşılıklı iletişime geçmesini engeller. O sebeple tanı alan veya risk grubunda olan çocuklarda teknolojik aletler kaldırılmalı, oyun ve yoğun iletişimle dolu saatler yaşanmalıdır.

Engelli sağlık kurulu raporu çıktıktan sonra aile ikametgâhının bulunduğu, eğer okul kaydı varsa okulun bağlı olduğu Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı Rehberlik ve Araştırma Merkezi’ne (RAM) başvurmalıdır. Buradan alınacak Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu Raporu doğrultusunda özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinden destek eğitimi almaya başlayabilir. RAM raporları 1 ya da 2 yıllık verilmektedir. Rapor 2 yıllık çıkmış ise 1. yılın sonunda değerlendirme yapılmaktadır. Rapor süresi bitiminde kurul kararıyla her yıl için yenileme yapılmaktadır.

UDA teknik ve stratejilerinin hemen her yaştaki otizmli bireylere iletişim, ilişki kurma, oyun becerileri, toplumsal beceriler, okulda başarı sağlama, toplumsal yaşama katılım gibi pek çok becerilerin öğretiminde etkili olduğunu ortaya koyan yüzlerce çalışma vardır. Dolayısıyla çocuğunuz otizm spektrum bozukluğu tanısı aldığı andan itibaren UDA uygulamalarının başlatılması önemlidir. Özellikle erken çocukluk döneminde erken ve yoğun davranışsal müdahale almış çocukların yaklaşık yarısının bilişsel ve uyumsal becerilerde normal gelişim gösteren akranlarıyla aralarındaki açığı kapadıkları gözlemlenmiştir.

UDA uygulamalarıyla ilgili yanlış inanışlardan biri ‘çocukları robotlaştırdığı’ yönündedir. Ancak bu varsayım doğru değildir. Otizmli bireyler tipik özellikleri açısından belirli bir rutine göre hareket etme, tekrarlayıcı davranışlar sergileme, monoton ve tek düze bir ses tonu kullanma ve jest mimiklerle konuşmalarını koordine etmede sıkıntılar yaşamaya eğilimlidirler. Bu özellikler bireyin robotlaşması şeklinde algılanabilir ancak UDA tam tersi otizmin tipik özelliklerini şekillendirmek ve yeni beceriler geliştirmek üzerine uygulanmaktadır.

UDA ilişki kurma, oyun becerileri, toplumsal beceriler öğrenme, okulda başarı sağlama, toplumsal yaşama katılım gibi pek çok alanda beceri arttırmak üzere kullanılan bilimsel dayanaklı bir yöntemler bütünüdür. Oyun becerileri UDA uygulamalarıyla erken yaştan itibaren otizmli çocuklara öğretilmektedir.